Dariusz Gzyra

Ekofeminizm i etyka troski a teorie praw zwierząt

Streszczenie wystąpienia

II Konferencja Filozoficzna „Od mniemań do wiedzy (?)”
Instytut Filozofii i Socjologii
Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie
Kraków, 18-19 czerwca 2016 r.

Jedną z form krytyki współczesnych koncepcji deontologicznych dotyczących relacji człowieka z innymi zwierzętami, wyrażanych językiem praw moralnych jednostek, jest krytyka kierowana z pozycji ekofeminizmu i etyki troski. Poszczególne autorki i autorzy zarzucają teoriom praw zwierząt, że zniekształcają rozważania moralne, ugruntowując patriarchalne uprzedzenia i dualistyczne hierarchie, uprzywilejowując racjonalizm i indywidualizm oraz nadmiernie podkreślając potrzebę bezstronności i nadużywając odwołania do zasady sprawiedliwości. Wskazują także na kłopotliwą genealogię koncepcji praw jednostek, która historycznie nosiła znamiona wykluczania (np. kobiet). W referacie opiszę różne aspekty wspomnianej krytyki, a także odpowiedź teoretyków praw zwierząt na zarzuty (Tom Regan, Gary L. Francione), broniącą poszczególnych elementów teorii oraz teorii etycznej jako takiej, jako narzędzia ustanawiania nieopresyjnych relacji, również międzygatunkowych.