Streszczenie referatu na konferencji

TROSKA i OKRUCIEŃSTWO.
O zwierzętach, etyce, utopii i działaniu
Biblioteka Uniwersytecka
Poznań, 22-24 kwietnia 2017 r.

Dariusz Gzyra

Czworonożni oprawcy, zbrodniarze w piórach. O motywie zamiany ról

Lis zdzierający skórę z kobiety, myszy pochylone nad stołem wiwisekcyjnym, na którym leży człowiek. Byk-matador zabijający mężczyznę szpadą. Świnia w rzeźnickim kitlu ubrudzona ludzką krwią. Pies patrzący z ciepłego fotela na człowieka na łańcuchu za oknem. Krowy podłączające zapłakane kobiety do automatycznych dojarek. Konie zmuszające ludzi do ciągnięcia wozu, na którym siedzą. Ryba wrzucająca człowieka do sedesu, spuszczająca wodę. Leśne zwierzęta pozujące do zdjęcia przy zwłokach myśliwego.

Sceny wykorzystujące motyw zamiany ról, w których zwierzęta, będące ofiarami ludzi, przemieniają się w ich prześladowców, możemy znaleźć w wielu tworach kultury: w literaturze, filmie, malarstwie i grafice, satyrze i memach internetowych. Ich intencją jest często piętnowanie krzywdzących zwierzęta zachowań ludzi. Jednocześnie jednak, stanowią kolejny przykład ekspresji ludzkiej władzy, gdy poprzez zniekształcenie i manipulację, na ofiarę projektuje się najgorsze cechy oprawcy i każe się jej dokonywać czynów, w tym aktów zemsty, do których sama nie byłaby zdolna. Czy takie zacieranie różnicy pomiędzy katem i ofiarą jest dopuszczalne? Czy jest użyteczne jako sposób wyrwania z moralnego letargu?

…

Inne moje referaty: http://gzyra.net/omnie/teksty/#konferencje